Toen de heren van Wezemaal in het begin van de 12de eeuw, al dan niet in opdracht van de hertog in Leuven, beslag probeerden te leggen op de bossen en woeste gronden van Wanbeek, ten nadele van de abdij van Nijvel, bouwden zij hun wachttoren in het noorden van Wambeek, namelijk in Ternat. Dicht bij de grens van het graafschap Vlaanderen had de versterking wellicht ook enig strategisch belang voor het hertogdom Brabant.
In de 14de eeuw wordt Kruikenburg bewoond door ridder en schepen van de stad Brussel Everaard ’t Serclaes (1320-1388), die er in 1356 in slaagde het Vlaamse garnizoen uit het door graaf Lodewijk van Male bezette Brussel te verdrijven. Volgens sommige historici zorgde dit ervoor dat de ontstaanskern van het hertogdom Brabant werkelijk Brabants bleef en een annexatie bij Vlaanderen werd afgewend. Everaard 't Serclaes kocht de heerlijkheid en liet de versterking tot een omwald woonkasteel verbouwen.
Van de 16de tot de 19de eeuw verbleef de familie de Fourneau op Kruikenburg. Zij vergrootten de burcht en lieten ze in de 18de eeuw ombouwen tot woonkasteel.
Momenteel is het kasteel Kruikenburg eigendom van de Broeders van de Christelijke Scholen, die er het Sint-Jozefsinstituut in onderbrachten.